Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2022

Β Γυμνασίου: έργο δύναμης

Στα σχολικά βιβλία Φυσικής η έννοια του έργου εισάγεται “εν ψυχρώ”, πριν δηλαδή την εισαγωγή της έννοιας της ενέργειας, ως νέα αφηρημένη έννοια, σαν κάποιο ανεξήγητο γινόμενο, που πρέπει κάποιος να αποστηθίσει, χωρίς να φαίνεται η αναγκαιότητα εισαγωγής της.

Η διδακτική πρόταση με ανατροπή της σειράς διδασκαλίας των εννοιών έργο και ενέργεια παρουσιάστηκε, χειρόγραφα, στο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Κηφισιάς πριν από 30 χρόνια.

                                   συνέχεια...



Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022

Β Γυμνασίου: επιλεγμένη άσκηση

Μια αντιλόπη, που βόσκει ήσυχα σε μια περιοχή της ζούγκλας, αλλά “έχει και το νου της”, αντιλαμβάνεται κάποια στιγμή την παρουσία ενός λιονταριού, που βρίσκεται σε απόσταση 52m από αυτήν, οπότε, φοβούμενη για τη ζωή της, ξεκινά να απομακρύνεται με σταθερή ταχύτητα 19m/s, ενώ ταυτόχρονα το λιοντάρι αρχίζει να την καταδιώκει με σταθερή ταχύτητα 20m/s.

                              συνέχεια...

Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022

Α Γυμνασίου: πείραμα, μέτρηση μήκους

 Διαθέτετε ένα υποδεκάμετρο και αρκετά κέρματα του ευρώ, που θεωρούνται όλα με ίδιες διαστάσεις.

Τι θα κάνετε για να μετρήσετε, με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, το πάχος που έχει το κάθε κέρμα, αν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσετε το υποδεκάμετρο για μία, μόνο, φορά;

                        συνέχεια...

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022

Γ Λυκείου: ο δεξιόστροφος κοχλίας

 ο δεξιόστροφος κοχλίας είναι ένας κοχλίας που, όπως η κοινή βίδα, αν τον στρέφουμε (με κατσαβίδι, με το χέρι ή με άλλον τρόπο) προς τα δεξιά (όπως οι δείκτες ρολογιού) αυτός (άρα και η μύτη του) προχωράει προς τα εμπρός και με τη βοήθειά του μπορούμε εύκολα και σίγουρα να προσδιορίσουμε τη φορά των διανυσματικών μεγεθών του ηλεκτρομαγνητισμού   
                        συνέχεια...                                                                                 

Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022

Β Λυκείου: αιρετικές παρατηρήσεις για το σχολικό βιβλίο

Δυναμικό (V) του πεδίου βαρύτητας, σε ένα του σημείο Α, ονομάζεται το σταθερό πηλίκο του έργου της δύναμης του πεδίου…

το πηλίκο είναι πράγματι σταθερό, αλλά αυτό δεν δικαιούται να το λέει ο ορισμός, δικαιούται να το λέει ο νόμος, αν, βέβαια, καταφέρουμε να τον βρούμε…

                              συνέχεια...

Α Λυκείου: σύνθεση συγγραμμικών δυνάμεων

 Η συνισταμένη δύο συγγραμμικών δυνάμεων έχει:

ίδιο σημείο εφαρμογής με τις δυνάμεις

ίδια διεύθυνση με τις δυνάμεις

ίδια φορά με τις δυνάμεις, αν είναι ομόρροπες, τη φορά της μεγαλύτερης αν είναι αντίροπες

μέτρο ίσο με το άθροισμα των μέτρων των δυνάμεων, αν είναι ομόρροπες, 

τη διαφορά των μέτρων των δυνάμεων, αν είναι αντίροπες.

                          συνέχεια...



Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022

Εργαστηριακή άσκηση Φυσικής Γ Γυμνασίου: ηλεκτροστατικές αλληλεπιδράσεις

η επιτυχία των πειραματικών δραστηριοτήτων είναι μεγαλύτερη όταν γίνεται χρήση της ηλεκτροστατικής μηχανής και όταν είναι μικρή η υγρασία της ατμόσφαιρας

αντί για πλαστικό χάρακα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, εάν διαθέτουμε, ράβδο από εβονίτη ή γυαλί

αντί για χαρτί μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, εάν διαθέτουμε, μάλλινο ύφασμα ή νάϋλον

"η Φυσική άνευ πειραμάτων νεκρά εστί"

                           συνέχεια...

Επιλεγμένη Άσκηση Φυσικής Β Γυμνασίου: τα αυτοκίνητα

Ένα επιβατικό αυτοκίνητο και ένα φορτηγό κινούνται σε ευθύγραμμο τμήμα της Εθνικής οδού, προς την ίδια κατεύθυνση, με σταθερές ταχύτητες 20m/s και 10m/s αντίστοιχα.

Κάποια στιγμή οι θέσεις των δυο οχημάτων είναι αυτές που φαίνονται στην εικόνα.

Να βρείτε:

α. μετά από πόσο χρόνο το επιβατικό θα φθάσει το φορτηγό

β. τη μετατόπιση κάθε οχήματος μέχρι τότε

                                    συνέχεια...

Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022

Φυσική Α Λυκείου: αιρετικά διαγράμματα

Ένα κινητό, που θεωρείται υλικό σημείο, ξεκινάει τη χρονική στιγμή 0 και κινείται με σταθερή ταχύτητα “κατά κείθε”στη συνέχεια παραμένει ακίνητο και στη συνέχεια κινείται “κατά δώθε”. Να σχεδιαστούν σε συνάρτηση με τον χρόνο: α. η ταχύτητά του, β. η θέση του

                              συνέχεια...


Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2022

Ερωτήσεις Φυσικής Β Γυμνασίου: εισαγωγή

η σύγκριση, η πρόσθεση και η αφαίρεση δύο φυσικών μεγεθών επιτρέπεται μόνον αν αυτά είναι ομοειδή

ο ορισμός ενός φυσικού μεγέθους είναι πρωταρχική έννοια, γι αυτό και δεν έχει ανάγκη απόδειξης

ο συμβολισμός ενός φυσικού μεγέθους είναι αυθαίρετος

η “μικρή” μονάδα μέτρησης της πυκνότητας 1g/cm3 είναι 1000 φορές μεγαλύτερη από τη “μεγάλη” μονάδα 1kg/m3

                               συνέχεια...



Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2022

Ερωτήσεις Φυσικής Γ Γυμνασίου: ηλεκτρισμός

το ηλεκτρικό φορτίο είναι πρωταρχική έννοια και           δεν ορίζεται 

η ύπαρξη δύο (μόνο) ειδών ηλεκτρικών φορτίων δεν αποδεικνύεται αποτελεί αξίωμα

κατά την ανταλλαγή φορτίων μεταξύ κάποιων συγκεκριμμένων σωμάτων το συνολικό τους φορτίο παραμένει σταθερό 

το συνολικό φορτίο όλων των σωμάτων του Σύμπαντος είναι μηδέν

                                               συνέχεια...


Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Α Γυμνασίου: καλή αρχή στη Φυσική...

α, ναι…

κι’ αν δεν φτάσεις ακριβώς στην κορφή,

(γιατί μερικοί λένε πως δεν υπάρχει κορφή, κι άλλοι λένε πως ανεβαίνει κι αυτή μαζί σου και δεν την φτάνεις ποτέ…)

ε, ναι, δεν χάλασε κι’ ο κόσμος!

πολλές φορές το ταξίδι αξίζει για το ταξίδι

καλό ταξίδι λοιπόν…

                                                                              συνέχεια...

Τρίτη 23 Αυγούστου 2022

Οι "δέκα εντολές" για μια καλή πορεία στο Γυμνάσιο

    Παρακολουθώ με ιδιαίτερη προσοχή τον καθηγητή μου στην τάξη και προσπαθώ να αποκομίσω όσο γίνεται περισσότερες γνώσεις απ’ αυτόν.

    Συμμετέχω στο μάθημα δίνοντας όσο μπορώ πιο σωστές απαντήσεις.

    Διδάσκομαι και από τα λάθη μου και προσπαθώ να μην τα επαναλάβω.

    πειδή “ο καιρός γαρ εγγύς”...)

    συνέχεια...


Σάββατο 2 Ιουλίου 2022

Σπαζοκεφαλιές Φυσικής για "ανήσυχους" μαθητές Γυμνασίου

(αλλά και για “ανήσυχους” γενικώς...)

Ο μυστικός πράκτορας κ. Φανερός (ποιος να τον υποψιαστεί με τέτοιο όνομα;) παρέλαβε από τον αρχηγό του έναν σφραγισμένο φάκελο με τη ρητή εντολή να τον ανοίξει μέσα σε σκοτεινό δωμάτιο, στη συνέχεια να φωτίσει το περιεχόμενό του με κόκκινο φως και ανάλογα με το τι θα δει να παρουσιαστεί την επόμενη μέρα:

α. στη Νεάπολη του νομού Κοζάνης αν δει μονοψήφιο αριθμό

β. στη Νεάπολη του νομού Αιτωλοακαρνανίας αν δει διψήφιο ζυγό αριθμό

γ. στη Νεάπολη του νομού Λακωνίας αν δει διψήφιο μονό αριθμό ή

δ. στη Νεάπολη του νομού Λασιθίου αν δει τριψήφιο αριθμό.

Ο φάκελος περιείχε μια λευκή σελίδα στην οποία ήταν γραμμένος ο αριθμός 123, το 1 με κόκκινο, το 2 με μπλε και το 3 με πράσινο χρώμα.

Σε ποια πόλη παρουσιάστηκε την επόμενη μέρα ο κ. Φανερός;

Σύντομα στα βιβλιοπωλεία

Συγγραφέας Βαγγέλης Κουντούρης, Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, Αθήνα

(ο ευρών την πόλη, μπράβο του, οφείλει να αγοράσει το βιβλίο για να προσπαθήσει να απαντήσει και τις υπόλοιπες 185 Σπαζοκεφαλιές

ο μη ευρών, οφείλει να αγοράσει δύο αντίτυπα του βιβλίου, ένα για τον εαυτόν του, για να δει όλες τις απαντήσεις, και ένα για έναν φίλον του, αυτόν που είναι ίσων ικανοτήτων, διότι έτσι είναι οι φίλοι, άμα εσύ δεν απαντάς σε μια ερώτηση, αγοράσεις και χαρίζεις στον φίλο σου, ένα βιβλίο για να σε συγχωρέσει…

άκουσα, μάλιστα, ότι ένας τέτοιος νόμος, που θα ονομαστεί και “νόμος της μη απάντησης”, θα ψηφιστεί σύντομα στη Βουλή, πιέζουν οι εκδότες, θα κλείσουμε αλλιώς, λένε…)

Κυριακή 29 Μαΐου 2022

Επιλεγμένες Ερωτήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: επανάληψη

(Σ) Το σημείο εφαρμογής μιας δύναμης είναι:

α. μερικές φορές σημείο του σώματος που την ασκεί

β. μερικές φορές σημείο του σώματος που τη δέχεται

γ. πάντα σημείο του σώματος που την ασκεί

δ. πάντα σημείο του σώματος που τη δέχεται

                                                                                                   συνέχεια...


Επιλεγμένες Ερωτήσεις Φυσικής Γ΄ Γυμνασίου: επανάληψη

 (Σ, Λ) Οι ηλεκτρικές δυνάμεις με τις οποίες αλληλεπιδρούν δύο σώματα:

α. είναι (ίσες και) αντίθετες

β. έχουν σχέση δράσης-αντίδρασης

γ. έχουν συνισταμένη ίση με μηδέν

δ. έχουν συνισταμένη διάφορη του μηδενός

                                                             συνέχεια...

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022

Φυσική Α Λυκείου: λάθος πείραμα στο σχολικό βιβλίο

βέβαια και αποδέχομαι ότι 

"λάθη κάνει όποιος δρα, 

γι αυτό και 

έχει την κατανόησή μας,

επειδή δρα δηλαδή,

όποιος δεν δρα δεν κάνει λάθη, 

αλλά δεν κάνει και τίποτα…"
                       συνέχεια...

Επιλεγμένη άσκηση Φυσικής Γ΄ Γυμνασίου: σύνδεση αντιστατών

Τρείς αντιστάτες συνδέονται με τρόπο που φαίνεται στην εικόνα.

να βρεθούν:

δ. η τάση στα άκρα του τρίτου αντιστάτη και η ένταση του ρεύματος που τον διαρρέει

ε. η ολική αντίσταση του συστήματος, η τάση στα άκρα του και η ένταση του ρεύματος που το διαρρέει.

                               συνέχεια...


Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2022

Επιλεγμένη άσκηση Φυσικής Γ Λυκείου

Σε μια περιοχή όπου υπάρχει ομογενές, χρονικά μεταβαλλόμενο, μαγνητικό πεδίο του οποίου η ένταση μεταβάλλεται με τον χρόνο όπως φαίνεται στο διάγραμμα, είναι τοποθετημένο αγώγιμο κυκλικό πλαίσιο με το επίπεδό του κάθετο στις δυναμικές γραμμές του πεδίου.

Να σχεδιασθεί, αιτιολογημένα, σε συνάρτηση με τον χρόνο, το διάγραμμα...

Να βρεθεί το φορτίο που περνάει από...

                                  συνέχεια...

Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2022

Φαινόμενο πεδίο βαρύτητας

Σώμα ηρεμεί κρεμασμένο από κάποια οροφή με τη βοήθεια μη εκτατού νήματος.

Κάποια χρονική στιγμή ασκείται στο σώμα σταθερή οριζόντια δύναμη.

Να βρεθούν:

α. η θέση στην οποία βρίσκεται το σώμα όταν η ταχύτητά του γίνεται μέγιστη

β. η μέγιστη ταχύτητα που θα αποκτήσει το σώμα

γ. η μέγιστη τιμή της τάσης του νήματος

δ. η θέση στην οποία βρίσκεται το σώμα όταν η ταχύτητά του ξαναγίνεται μηδέν

                                   συνέχεια...

Επιλεγμένη άσκηση Φυσικής Β Γυμνασίου

Ένα επιβατικό αυτοκίνητο και ένα φορτηγό κινούνται σε ευθύγραμμο τμήμα της Εθνικής οδού, προς την ίδια κατεύθυνση.

Κάποια στιγμή οι θέσεις των δυο οχημάτων είναι αυτές που φαίνονται στην εικόνα.

Να βρείτε:

α. μετά από πόσο χρόνο το επιβατικό θα φθάσει το φορτηγό

β. τη μετατόπιση κάθε οχήματος μέχρι τότε

                                 συνέχεια...

Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2022

Β Λυκείου: τεχνητός δορυφόρος

Τεχνητός δορυφόρος Δ πραγματοποιεί, με την επίδραση του βάρους του, ομαλή κυκλική κίνηση γύρω από το κέντρο Κ της Γης, ευρισκόμενος διαρκώς στο επίπεδο του Ισημερινού της, και σε ύψος h=R/10 από την επιφάνειά της.

Να βρεθούν:

α. το μέτρο υ της ταχύτητάς του

β. η περίοδος ΤΔ της κίνησής του...

                                 συνέχεια...


Β Λυκείου: ανάποδη βολή από κεκλιμένο επίπεδο

Από σημείο Α μεγάλου κεκλιμένου επιπέδου, γωνίας κλίσης φ, βάλλεται υπό γωνία θ σε σχέση με αυτό και στην “τομή” του, δηλαδή πάνω στο κατακόρυφο επίπεδο που το τέμνει κάθετα, σώμα μικρών διαστάσεων με αρχική ταχύτητα υ και με τρόπο που φαίνεται στο σχήμα. Το σώμα συναντά το κεκλιμένο επίπεδο σε σημείο Β.

Να βρεθούν:

α. ο χρόνος κίνησης του σώματος

β. η απόσταση s ανάμεσα στα σημεία Α και Β

γ. ο χρόνος κίνησης του σώματος td ώσπου αυτό να βρεθεί στη μέγιστη απόσταση από το κεκλιμένο επίπεδο

δ. η μέγιστη απόσταση d από το κεκλιμένο επίπεδο

ε. η σχέση των γωνιών θ και φ ώστε το σώμα να φθάσει στο σημείο Β κάθετα με το κεκλιμένο επίπεδο

στ. η ταχύτητα του σώματος όταν αυτό φθάνει στο σημείο Β κάθετα με το κεκλιμένο επίπεδο

Η αντίσταση που συναντά το σώμα στον αέρα θεωρείται ασήμαντη.

Δίδεται η επιτάχυνση g της βαρύτητας και ότι φ+θ<90ο.

                    συνέχεια...